संपन्न वारसा - अंतरंग!

भारतीय सण

महाकवी कालिदासाने ‘उत्सवप्रियः खलु मनुष्य:’ असे म्हणले आहे. म्हणजेच मनुष्याला उत्सव, सण साजरे करणे अतिशय प्रिय आहे. आनंदाचा एक सहजसुंदर क्षण सण देऊन जातो. प्रत्येक नवीन सण नवी आशा नवा उत्साह देऊन जातो. उत्सवप्रिय भारतामधील सणांचा विचार केला तर कृषीकर्मातील महत्त्वाचे टप्पे आणि ऋतुबदल अशा दोन अंगांनी ते जाताना दिसतात. प्रत्येक सण साजरा करण्यामागे जो काही एक विशिष्ट उद्देश असतो तो त्या सणाच्या माध्यमातून समाजापर्यंत निकोपपणे पोहोचवणे हीच सणांची इतिकर्तव्यता! पूर्ण वाचण्यासाठी वरील ‘भारतीय सण’ या लिंकवर क्लिक करा.

बहुरूपी

बहुरूपी म्हणजे लोकांच्या मनोरंजनासाठी निरनिराळी रूपे धारण करणारी व्यक्ती. ही एक भटकी भिक्षेकरी जमात असून ही महाराष्ट्रात पश्चिम महाराष्ट्र, मराठवाडा ,पूर्व विदर्भ अशा वेगवेगळ्या ठिकाणी आढळते.

नरसिंह रूपे

भगवान विष्णूंच्या दशावतारांमध्ये नरसिंह या अवताराचे जितके वैविध्य दिसून येते, तितके दुसऱ्या कोणत्याच अवताराच्या स्वरूपांमध्ये दिसून येत नाही. स्थूल मानाने पाहिल्यास स्थौण नरसिंह, गिरिज नरसिंह, केवल नरसिंह, विदरण नरसिंह, लक्ष्मी नरसिंह, योग नरसिंह, नृत्य नरसिंह अशा विविध स्वरूपात आपल्याला नरसिंह मूर्ती दिसून येतात. यामधील काही रूपे उग्र आहेत तर काही रूपे शांत आहेत.

नरसिंह जयंती

वैशाख शुद्ध त्रयोदशी युक्त चतुर्दशी ही तिथी नरसिंह जयंती म्हणून ओळखली जाते. श्री भगवान विष्णूच्या दशावतारापैकी चौथा अवतार हा नरसिंह अवतार मानला जातो.

श्री अक्कलकोट स्वामींच्या हातातील गोटीचे रहस्य

स्वामींचे एकाग्र चित्ताने दर्शन घेत असताना नजर स्थिरावते ती त्यांच्या उजव्या हाताच्या तर्जनी आणि आंगठयामध्ये त्यांनी तोलून धरलेल्या मोठ्या काचेच्या गोटीवर. यालाच ‘इंद्रनील मणी‘ म्हणतात. का आहे त्यांच्या हातात ही काचेची गोटी? त्याचे प्रयोजन काय? त्यामागील पार्श्वभूमी काय ?

श्री अक्कलकोट स्वामी समर्थांचे चमत्कार

अक्कलकोटचे’ श्री स्वामी समर्थ ‘हे साक्षात दत्तप्रभूंचे अवतार! स्वामींच्या चरित्रामध्ये अद्भुत आणि प्रेम या रसांचे विलक्षण मिश्रण आढळते. कधीतरी रौद्ररसाचे देखील दर्शन घडते . स्वामींनी घडवून आणलेल्या अघटित लीलांचे श्री . गोपाळबुवा केसकर यांनी पुस्तक प्रसिद्ध केले. स्वामींचे नित्य चमत्कार ‘अक्कलकोट स्वामी समर्थ बखर’ या पुस्तकात शब्दबद्ध करून ठेवलेले आढळतात.

श्री अक्कलकोट स्वामी प्रकटदिन

चैत्र शुद्ध द्वितीया हा ब्रह्माण्डनायक अक्कलकोट स्वामी समर्थ महाराजांचा प्रकटदिन! श्रद्धायुक्त अंतःकरणाने शरण गेल्यास या ब्रह्मांडनायक लोकाधिराजाची कृपादृष्टी आपल्यावर कायमच कृपेची बरसात करीत राहील. आणि कोणत्या न कोणत्या स्वरूपात स्वामी आपल्याला दर्शन देऊन सांगतील ‘मै गया नाही, जिंदा हूं’!

वर्षपूर्तीच्या निमित्ताने

गेल्या वर्षभर सर्वच जण करोना संकटाच्या सावटाखाली वावरत आहेत. बाहेर चिंताग्रस्त वातावरण असताना देखील सर्व सण – वार, व्रतवैकल्ये घरगुती वातावरणात तरीही उत्साहाने साजरे झाले. मला वाटते यातच आपल्या मराठी संपन्न वारशाचे चिरंतनत्व आहे. निरनिराळ्या विषयांना स्पर्श करणाऱ्या लेखांद्वारे आपण असेच भेटत राहू!

स्वयमेव मृगेंद्रता

जगामध्ये तुम्हाला स्वतःला सिद्ध करावे लागते. जंगलामधील सिंहाला देखील कोणी राज्याभिषेक करत नाही…

दत्त जयंती

मार्गशीर्ष पोर्णिमा, मृग नक्षत्र आणि सायंकाळची वेळ, सर्व दत्त भक्तांना मध्ये अतिशय महत्त्वाची असणारी ही त्रयी! दत्तगुरूंचा जन्म झाला तोच हा दिवस,’ दत्तजयंती’ — सर्व दत्त स्थाने आणि दत्तभक्त दत्त जयंतीचा उत्सव उत्साहाने साजरा करतात.

वाघ्या – मुरळी

खंडोबा हे महाराष्ट्र, कर्नाटक, आंध्र प्रदेश या मधील एक लोकप्रिय दैवत. या खंडोबाचे पुरुष उपासक म्हणजे वाघ्ये,तर स्त्री उपासक म्हणजे मुरळी.

Theme: Overlay by Kaira