शैलपुत्री
शैलपुत्री ही नवदुर्गेमधील दुर्गेचे पहिले रूप. नवरात्रामध्ये पहिल्या दिवशी या दुर्गेचे स्मरण, अर्चन, पूजन केले जाते. पर्वतराज हिमालयाची मुलगी म्हणून ही शैलपुत्री. हेमवती, उमा हीदेखील हिचीच नावे.
Tag: मराठी माहिती
नवदुर्गा
सृष्टीमधे असणाऱ्या नवमितींवर अधिपत्य गाजवतात त्या नवदुर्गा. दुर्गा या शब्दातील दकार दैत्याचा नाश, उकार विघ्न नाश, रफार रोगहरण, गकार पापनाशन तर आकार भय आणि शत्रू यांचा नाश दर्शवितो.
आम्ही अंबेचे गोंधळी
महाराष्ट्रामध्ये कोणत्याही मंगल कार्याची सांगता गोंधळ घालून केली जाते. हा गोंधळ घालणारे गोंधळी लोक गायक असतात. ते अष्टपैलू कलावंत असतात. गोंधळ घालताना देवीची गाणी, स्तवने ते सादर करतात. ही गाणी पारंपरिक असून मौखिक परंपरेने ते ही गाणी जतन करतात.
भोंडला
भोंडला, भुलाबाई, हादगा अशा वेगवेगळ्या नावांनी महाराष्ट्रातील विविध भागात एकच परंपरा जतन केलेली दिसून येते. भिल्लीणीचे रूप घेऊन शंकराला भुलवणारी ती भुलाबाई आणि अर्थातच शंकर बनतो ‘भुलोजी’.
अधिकस्य अधिकं फलम्
अधिक मासाचे प्रथम ‘मलमास’ म्हणून असणारे स्वरुप आणि नंतर श्रीकृष्णाने त्याला दिलेले ‘पुरुषोत्तम मास’ हे नाव , या दोन कारणांमुळे या महिन्यात केल्या जाणाऱ्या धार्मिक कर्माची आणि व्रतांची गुंफण दुपेडी असल्याचे आपल्या लक्षात येते.
संस्कृत सुभाषिते – भाग ५
अन्नदानाचे. महत्त्व विशद करणारी काही संस्कृत सुभाषिते त्यांच्या अर्थासहित!
पितृपक्ष आणि कावळा
पितृपक्ष सुरु झाला की कावळ्याचा भाव एकदम वधारतो. एरव्ही अशुभ, अमंगल मानल्या जाणाऱ्या कावळ्याला अगदी अगत्याने अन्न भरविण्यात येते. का या कावळ्याचा मृत व्यक्तीच्या आत्म्याशी संबंध जोडला जातो?
श्राद्धकर्त्यासाठी काही नियम
श्राद्ध हा विधी आपल्या पूर्वजांना सद् गती लाभावी म्हणून करण्यात येणारा विधी आहे. हा विधी करीत असताना खालील नियम पाळावेत असे शास्त्र आहे.
कर्णाची आख्यायिका
महाभारतामधील कर्ण दानशूर म्हणून सर्वश्रुत आहे. पण याच कर्णाला अन्नदान करण्यासाठी स्वर्गातून परत पृथ्वीवर यावे लागल्याची ही आख्यायिका!
अनंत व्रत कथा
अनंत व्रत करण्यामागे अशीच एक पौराणिक कथा आहे. मनुष्याने ठेवलेली गाढ श्रद्धा त्याला सर्व अडचणींमधून सुखरूप बाहेर काढते. याच श्रद्धेला पूर्वसुरींनी पुराणकथेचे मनोरंजक रूप दिले आणि जनमानसामध्ये अशा कथांचे स्थान अढळ बनविले.